Φρειδερίκος Γουλιέλμος

Όνομα ενός εκλέκτορα του Βρανδεμβούργου και 4 βασιλιάδων της Πρωσίας. 1. Φ.Γ. (Βερολίνο 1620 - Πότσδαμ 1688). Εκλέκτορας του Βρανδεμβούργου και δούκας της Πρωσίας, γνωστός ως Μεγάλος Εκλέκτορας, γιος του Φρειδερίκου Γουλιέλμου B’ και της Ελισάβετ Καρλότας του Παλατινάτου. Διαδέχτηκε τον πατέρα του (1640) κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς πολέμου και κληρονόμησε μια χώρα που είχε ερημωθεί και μια δυσκολότατη πολιτική και στρατιωτική κατάσταση, που τον ανάγκασε να συνάψει αμέσως ανακωχή με τη Σουηδία (1641) και είδε έπειτα να του αναγνωρίζονται με τη συνθήκη της Βεστφαλίας (1648) οι κτήσεις της ανατολικής Πομερανίας, των επισκόπων του Χάλμπερστατ, του Καμίν και του Μίντεν, καθώς και τα δικαιώματά του επί του Μαγδεμβούργου το οποίο προσάρτησε στις κτήσεις του το 1680. Αφού σημείωσε έπειτα νίκες κατά τον πρώτο πόλεμο του Βορρά (1655-60) και πέτυχε από την Πολωνία την πλήρη ανεξαρτησία του δουκάτου της Πρωσίας (συνθήκη της Όλιβα, 1660), άσκησε μια χωρίς ενδοιασμούς πολιτική μεγάλης πνοής, πότε συμμαχώντας με τη Γαλλία και πότε με τους εχθρούς της, με την ελπίδα να καταλάβει τη δυτική Πομερανία, που βρισκόταν στα χέρια των Σουηδών. Με την πίεση όμως της Γαλλίας αναγκάστηκε να παραιτηθεί από το σχέδιο αυτό και, έντονα προσβεβλημένος στα θρησκευτικά του αισθήματα από την ανάκληση του εδίκτου της Νάντης (1685), διέκοψε οριστικά τη συμμαχία του με τον Λουδοβίκο ΙΔ’ και στράφηκε στην Αυτοκρατορία. Άνθρωπος δραστήριος, επίμονος και με πλατιές αντιλήψεις, εγκαινίασε και κατά μεγάλο μέρος πραγματοποίησε τη διοικητική ενοποίηση των κρατών του, ενίσχυσε σημαντικά τον στρατό του και πλούτισε τα εδάφη του με σημαντικά αγροτικά έργα. Έδωσε επίσης φορολογικές διευκολύνσεις στη βιομηχανία, αλλά προπάντων άνοιξε τα σύνορα των κρατών του στους πιστούς που διώκονταν και οι οποίοι συνέρρεαν εκεί από παντού. 2. Φ.Γ. A’ (Βερολίνο 1688 - Πότσδαμ 1740). Bασιλιάς της Πρωσίας, γιος του Φρειδερίκου A’ της Πρωσίας, ανέβηκε στον θρόνο το 1713. Η φήμη του περισσότερο από τα πολεμικά κατορθώματά του (πέτυχε οπωσδήποτε την έξοδο στη θάλασσα με το Στετίνο –ειρήνη της Στοκχόλμης, 1720– και μερικές εδαφικές επεκτάσεις), στηρίζεται κυρίως στη σταθερή και συνετή εσωτερική αναδιοργάνωση του κράτους του. 3. Φ.Γ. B’ (Βερολίνο 1744 – 1797). Bασιλιάς της Πρωσίας. Ανιψιός του Φρειδερίκου του Μεγάλου, τον διαδέχτηκε το 1786. Παρά τις εδαφικές επεκτάσεις μετά τον δεύτερο και τον τρίτο διαμελισμό της Πολωνίας (Ντάντσιχ, Θορν, Λιθουανία, Μασοβία και Βαρσοβία), η Πρωσία, με την άβουλη βασιλεία του, τις μηχανορραφίες των ευνοουμένων του και των ερωμένων του, παρήκμασε πολύ. Προστάτευε τους καλλιτέχνες (Μότσαρτ, Μπετόβεν κλπ.), αλλά δεν είχε τη δύναμη να συνεχίσει την ανοδική εργασία των προκατόχων του, ούτε να κάνει φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις στο κράτος του. 4. Φ.Γ. Γ’ (Πότσδαμ 1770 – Βερολίνο 1840). Bασιλιάς της Πρωσίας. Διαδέχτηκε τον πατέρα του Φρειδερίκο Γουλιέλμο B’ το 1797 και στην αρχή κράτησε αμφίβολη στάση στην πάλη μεταξύ Ναπολέοντα και Αυστρίας. Αλλά το 1806, κυρίως με την πίεση της κοινής γνώμης, τάχθηκε εναντίον της Γαλλίας. Οι καταστρεπτικές συνέπειες του πολέμου έγιναν αισθητές στη θλιβερή ειρήνη του Τίλσιτ (1807), με την οποία η Πρωσία αναγκάστηκε να παραχωρήσει μεγάλο μέρος των εδαφών της. Τότε ο βασιλιάς αφοσιώθηκε στην αναδιοργάνωση του κράτους: κατήργησε τη δουλοπαροικία, παραχώρησε σύνταγμα, δήμευσε τις περιουσίες των μοναστηριών και των θρησκευτικών οργανώσεων, ίδρυσε το πανεπιστήμιο του Βερολίνου, αναδιοργάνωσε τα οικονομικά και τον στρατό. Όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις είχαν, όπως ήταν φυσικό, ευεργετικά αποτελέσματα στη χώρα. Το 1813 ξαναπήρε τα όπλα και το 1815 ο πρωσικός στρατός με την ηγεσία του Μπλίχερ μοιράστηκε με τους Άγγλους του Ουέλινγκτον τη δόξα του Βατερλό. 5. Φ.Γ. Δ’ (Βερολίνο 1795 – Πύργος του Σαν-σουσί 1861). Bασιλιάς της Πρωσίας. Γιος του Φρειδερίκου Γουλιέλμου Γ’, ανέβηκε στον θρόνο μετά τον θάνατο του πατέρα του, το 1840. Αδύναμος και αναποφάσιστος, ταλαντευόταν στην εσωτερική πολιτική μεταξύ των φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων (παραχώρηση συντάγματος το 1848) και της απολυταρχικής αντίδρασης. Αρνήθηκε το αυτοκρατορικό στέμμα που του προσέφερε η Γερμανική Εθνοσυνέλευση της Φρανκφούρτης, αλλά καλλιεργούσε την ιδέα να θέσει την Πρωσία στην κορυφή μιας ένωσης των γερμανικών κρατών. Υπέγραψε όμως τους ταπεινωτικούς όρους του Όλμουτς, με τους οποίους αναγνωριζόταν στην Αυστρία ο έλεγχος και η διεύθυνση της ομοσπονδίας. Φρενοβλαβής, στο τέλος, αναγκάστηκε να παραχωρήσει την αντιβασιλεία (1858) στον αδελφό του Γουλιέλμο. O Φρειδερίκος Γουλιέλμος A’ της Πρωσίας, διακρίθηκε κυρίως στην ανασυγκρότηση της χώρας του. Ο Φρειδερίκος Γουλιέλμος Β’ της Πρωσίας, ανιψιός του Μεγάλου Φρειδερίκου.